Przejdź do treści

Zaprzepaszczone Zabytki Pogańskiej Słowiańszczyzny - RODZIMEJ WIEDZY

Pomiń menu
Nie rzucim Ziemi skąd nasz Ród
Pomiń menu

Zaprzepaszczone Zabytki Pogańskiej Słowiańszczyzny

ZAPRZEPASZCZONE ZABYTKI POGAŃSKIEJ SŁOWIAŃSZCZYZNY

Popiersie bliźniaczych bóstw z Wielkiego Wieca k. Kościerzyny

W latach trzydziestych XX wieku z dna jeziora w Wielkim Wiecu k. Kościerzyny wydobyto rzeźbę granitowa przedstawiającą popiersie dwu młodzieńców odwróconych do siebie plecami. Wysokość rzeźby ok. 19 cm, okrągława podstawa o średnicach 13 i 10 cm, wysokość głów młodzieńców ok. 9 cm. Całość bardzo ładna, wykonanie artystyczne. Przyległa fotografia przedstawia obie twarze. Znalezisko złożono w Muzeum w Toruniu, gdzie wykonano jej gipsowy odlew. W czasie wojny oryginał popiersia zaginął, prawdopodobnie zrabowali je Niemcy. Gipsowy odlew po wojnie znalazł się w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku. Jest to niestety niezbyt udana kopia - nie oddaje bowiem szczegółów oryginału. Według relacji świadków rzeźba była pokryta runopodobnymi literami, które w kopii nie odbiły się dość wyraźnie, uległy zatarciu i rozmazaniu, co utrudnia dziś ich odczytanie. O zabytku tym mówiono dwugłowe bóstwo. Otóż wcale nie jest ono dwugłowe, lecz przedstawia dwa bliźniacze bóstwa przytulone do siebie plecami.

Na podstawie zachowanej fotografii (którą otrzymałem od Dra J. Kramarka, wrocławskiego archeologa w roku 1988) na piersi jednego z młodzieńców widoczne są znaki:
OIIO
ΛΙΛ
Mogą to być ornamenty stroju, ale równie dobrze mogą to być litery jakiegoś alfabetu. Dzięki poszerzeniu naszej wiedzy o prehistorii, jaki nastąpił od czasu znalezienia rzeźby, nie trudno dziś dostrzec co przedstawia owa rzeźba. Para zupełuie do siebie podobnych chłopiąt - toż to przecie bliźnięta, a więc znana ze starosłowiańskiej mitologii, i z innych zabytków, para: bliźnięta LeI i Polel! Dzieci bogini Łady, bóstwa gospodarki i płodności. A oto fotografia:

Bliźnięta LeI i Polel! Dzieci bogini Łady, bóstwa gospodarki i płodności.Bliźnięta LeI i Polel! Dzieci bogini Łady, bóstwa gospodarki i płodności.

Bliźnięta LeI i Polel! Dzieci bogini Łady, bóstwa gospodarki i płodności.Podobne dwupostaciowe zabytki są znane od dawna archeologii rosyjskiej (Rybakov, 1983) a parę lat temu archeolodzy odkryli podobne dwupostaciowe bóstwo w miejscowości Fischerinsel (Niemcy), na obszarze dawnej zachodniej słowiańszczyzny (Gieysztor, 1982). Jeżeli idzie o opisane tu znalezisko, to nadto zwraca uwagę nazwa miejscowości: Wielki Wiec. A więc nazwa wskazująca na starodawny kultowy jej charakter, tj. miejscowość masowych religijnych wieców pogańskich, tzn. zgromadzeń uroczystych. W końcu wypada też zwrócić uwagę na widoczne na fotografii znaki: OIIO ΛΙΛ. Dolny trójliterowy napis ΛΙΛ sugeruje więc imię jednego z dwu bóstw; Znak Λ wszak wskazuje na jego podobieństwo graficzne z cyrylicznym (i greckim) oznaczeniem dźwięku L. Poprzedzający górny napis OIIO, to zapewne niedokładne odbicie oryginalnego ΟΠΟ (= opo), lub OHO (= ono). Najprawdopodobniej napis został wykonany przedcyrylicznym pismem przedchrześcijańskiej Słowiańszczyzny. Na istnienie takiego pisma wskazują inne znaleziska archeologiczne z IX i X wieku z ziem Polski, na których widnieją napisy nieznanym alfabetem, różnym wszakże od run skandynawsko - germańskich.

Znalezisko z Wielkiego Wieca, z powodu jego piękna i oryginalności, oraz tajemniczych domniemanych napisów, powinno by wzbudzić szczególne zainteresowanie ówczesnych archeologów i epigrafików. Spodziewać się więc było można natychmiastowego opisu w prasie naukowej. Tymczasem to ze wszechmiar arcyinteresujące znalezisko spoczęło sobie cicho w prowincjonalnym muzeum. Nie świadczy to dobrze o fachowości tych archeologów, przez których ręce przeszło to sensacyjne znalezisko. Ostatecznego zniszczenia dokonała wojna, i tak został zaprzepaszczony cenny zabytek kultury starosłowiańskiej. Na szczęście zachował się odlew gipsowy i fotografia.

Wrocław, 18 stycznia 1990. M. S. Czarnowski
Wróć do spisu treści